Hangi Mevsim Daha İyidir? Sümer, Latin ve Türk Edebiyatlarında Mevsim Münazaralarına Ekoeleştirel Bir Yaklaşım

Özet

Bu çalışma, mevsimlerin kadim medeniyetlerde nasıl algılandığını, insan, hayvan ve tabiatla nasıl ilişkilendirildiğini ve mevsimlere nasıl bir değer yüklendiğini edebî münazaralar ışığında tespit etmeyi amaçlamaktadır. Batı’dan Doğu Asya’ya kadar pek çok edebiyatta bulunan mevsim münazaralarından farklı edebiyat geleneklerini ve coğrafyayı temsil eden bir örneklem oluşturulmuş, Sümer edebiyatından The Debatebetween Winterand Summer, Batı edebiyatından Alcuin of York’aatfedilen LatinceConflictusVeriset Hiemis, Doğu edebiyatından Dîvânu Lugâti’t-Türk’te geçen yaz-kış münazarası ile Lâmi‘î’nin Münâzara-i Sultân-ı Bahâr bâ-Şehriyâr-ı Şitâ adlı eseri karşılaştırmalı ekoeleştirel yöntemle incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda mevsim münazaralarının, toplumların doğa ile kurdukları iletişim biçimini ve onu yorumlayış şeklini belirleyen unsurları ortaya koyduğu, bu unsurların da inançlar, kültürel kodlar ve coğrafya olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte mevsim münazaralarının toplumsal hiyerarşinin ve hem doğa hem de kadın üzerindeki tahakkümün zamanla artan dozunun bir panoramasını sunduğu, bir yandan da bugünün insanına tahakküm isteğini kıracak bir düşünme biçimi önerdiği görülmüştür.