Er Dede’s Shrine: A Fictional Confession of Evliyâ Çelebi

Authors

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8033421

Keywords:

Evliyâ Çelebi, Ankara travel, revolt of the paşas, Haci Bayrâm-ı Veli, Er Dede Sultan, The Shrine of Er Dede Sultan, dream accounts, fiction, message, historical realities

Abstract

Er Dede Sultan, who was narrated through a dream account in the last section of the monograph on Ankara in Evliyâ Çelebi’s Seyâhatnâme, has captured the attention of readers, including Ahmed Hamdi Tanpınar. Although there have been attempts to find Er Dede Sultan’s shrine in the historical parts of the city, it could not be located or was mistakenly assumed to be discovered. This article, by looking into an intermediary structure of the dream account between fact and fiction, aims to lay out the unusual narrative strategy and show how narrated facts and conveyed messages are intertwined, which oftentimes present challenges for today’s scholars and readers to believe in what is narrated in the text. This far-reaching aspect of Seyâhatname, which goes beyond being a dry travelogue, is well illustrated in the dream account of Er Dede Sultan, one of the most striking narratives in Seyâhatname. In light of contemporary historical events and documents and the circumstances of Evliyâ’s travels, this article examines the fictional structure of the dream account in order to address why and how such a dream account was narrated. It demonstrates that Evliyâ, who shed light on the sacred landscape of the city with this dream account, blended political liaisons with human frailties by fashioning this narrative from within the historical reality and through an “adab” mentality and aesthetics that conveyed a message to the readers.

References

Dankoff, Robert. “Reporter and Entertainer: Portents and Dreams.” An Ottoman Mentality: The World of Evliya Çelebi, 206-209. Leiden: E.J. Brill, 2004.

Dankoff, Robert. Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi Okuma Sözlüğü. Çeviren Semih Tezcan. İstanbul: YKY, 2013.

Demirel, Ömer. “Osmanlı Uzun Çarşılarına Örnekler: Ankara-Sivas Uzun Çarşıları.” Tarihte Ankara Uluslararası Sempozyumu: Bildiriler, c. 1, hazırlayanlar Yılmaz Kurt ve Ertan Ünlü, 377-393. Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF, 2012.

Ergenç, Özer. “16. Yüzyıl Ankara’sı: Ekonomik, Sosyal Yapı ve Kentsel Özellikler.” Tarih İçinde Ankara: Eylül 1981 Seminer Bildirileri, hazırlayanlar Erdal Yavuz ve Ümit Nevzat Uğurel, 49-60. Anlara: ODTÜ, 1984.

Evliyâ Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî. Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi: Topkapı Sarayı Bağdat 304 Yazmasının Transkripsiyonu-Dizini. Hazırlayan Orhan Şaik Gökyay. c. 1. İstanbul: YKY, 1996.

Evliyâ Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî. Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi: Topkapı Sarayı Bağdat 304 Yazmasının Transkripsiyonu-Dizini. Hazırlayanlar Zekeriya Kurşun, Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı. c. 2. İstanbul: YKY, 1999.

Galanti, Avram. Ankara Tarihi. İstanbul: Tan Matbaası, 1950.

Gemici, Nurettin. “Evliyâ Çelebi’nin Arapça Bilgisi ve Arapça Kaynaklarla İlişkisi Üzerine Gözlemler.” Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi’nin Yazılı Kaynakları, hazırlayanlar Hakan Karateke ve Hatice Aynur, 186-199. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2012.

İnalcık, Halil. “Murad II.” İslâm Ansiklopedisi. c. 8. 3.bs. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, 1979.

Tanpınar, Ahmet Hamdi. Beş Şehir. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2022.

Tanyu, Hikmet. Ankara ve Çevresinde Adak ve Adak Yerleri. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 1967.

Târih-i Na‘îmâ. Hazırlayan Mehmet İpşirli. c. 4. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2014.

Tezcan, Nuran. “Tarihin Işığında Evliyâ Çelebi’nin Ankara’sı.” Seyyahın Kitabı: Evliyâ Çelebi Üzerine Makaleler, 207-254. İstanbul: YKY, 2019.

Tezcan, Nuran. “Kurmacanın Gücü: Alıntı mı, Yanılgı mı, Kurmaca mı?” Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi’nin Yazılı Kaynakları, hazırlayanlar Hakan Karateke ve Hatice Aynur, 12-25. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2012.

Tunçer, Mehmet. Ankara (Angora) Şehri Merkez Gelişimi: 14.-20. yy. Ankara: Kültür Bakanlığı, 2001.

Tunçer, Mehmet. “Angora (Ankara) Tarihsel Kent Merkezi Gelişim Süreci ve Suluhan Çevresi Tahtakale Çarşısı.” Tarihte Ankara Uluslararası Sempozyumu: Bildiriler, c. 2, hazırlayanlar Yılmaz Kurt ve Ertan Ünlü, 685-722. Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF, 2012.

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Tarihi. c.1. 3.bs. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1972.

https://www.evliyalar.net/er-dede-sultan-hallac-mahmut-turbesi. “Er Dede Sultan (Hallaç Mahmut Türbesi) Ankara-Altındağ-Hallaç Mahmud Camii.” [Kaynak: Abdülkerim Erdoğan. Manevi Mimarlarıyla Ankara. Ankara: Ankara Büyükşehir Belediyesi, 2007], (erişim: 23 Mayıs 2023).

Published

2023-06-21

How to Cite

Tezcan, Nuran. “Er Dede’s Shrine: A Fictional Confession of Evliyâ Çelebi”. Zemin, no. 5 (June 21, 2023): 112–131. Accessed December 4, 2024. https://zemindergi.com/index.php/pub/article/view/61.

Issue

Section

Research Articles