Güzide Sabri’s Feminist Humor in the Late (Anti-Feminist) Ottoman Humor Press: The Plot of the Story “Tevfik Efendi” and its Extension into a Novel

Authors

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8020901

Keywords:

Ottoman humor press, Güzide Sabri, feminist humor, masculinity, misogynistic discourse

Abstract

The historical importance of Güzide Sabri’s humorous story “Tevfik Efendi,” published in Aydede in 1922, is three-fold. First, it is a rare instance of feminist humor produced by women in the late Ottoman satirical press, characterized as it was by anti-feminist discourse. Second, it is a relatively unknown but accomplished humorous example of Güzide Sabri’s work, better known for commercial novels featuring lovesick characters. Third, it was retold and elaborated in her novel Neclâ, published in 1941. The present study, intended as a discussion of these three points, begins by focusing on the anti-feminist publications of the Turkish humor press printed in Arabic script during the first half of the 1920s, then turns to the limited opportunities for women’s self-expression as exemplified by the magazine Aydede, and finally reviews Güzide Sabri’s humorous writings. The main part of the study is devoted to a discussion, along the axes of gender and feminist humor, of the story of a certain Tevfik Efendi who satirized women’s quest for emancipation during the early twentieth century, as well as of the transformation of the story into and through a novel. Based on the divulgence of Tevfik Efendi’s unethical attitude in the story and the novel, within a context framed by the triad coffeehouse-woman-misogyny, as well as women’s entrepreneurship/employment as an example of gender solidarity in the novel, the conclusion is devoted to a discussion of whether or not it is possible to consider Güzide Sabri a feminist writer.

References

Ahmet Hikmet. Kadın Oyuncak Değildir. İstanbul: Diken, 1919.

Apaydın, Mustafa. Türk Mizahında Bir Dönüm Noktası Aydede. Adana: Karahan, 2007.

Berktay, Fatmagül. Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın: Hıristiyanlık’ta ve İslamiyet’te Kadının Statüsüne Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım. 4. bs. İstanbul: Metis, 2012.

Birer, Biray Anıl. “Bir Feminist Mizah İncelemesi: 5harfliler.com.” Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, 2017.

Brummett, Palmira. “Dressing for Revolution: Mother, Nation, Citizen, and Subversive in the Ottoman Satirical Press, 1908-1911.” Deconstructing Images of the Turkish Woman, edited by Zehra F. Arat, 37-63. New York: St. Martin’s Press, 1998.

Brummett, Palmira. “Gender and Empire in Late Ottoman Istanbul: Caricature, Models of Empire, and the Case for Ottoman Exceptionalism.” Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East 27, no. 2 (2007): 281-300.

Connell, Raewyn W. Erkeklikler. Çeviren Nagihan Konukcu. Ankara: Phoenix, 2019.

Çakır, Serpil. Osmanlı Kadın Hareketi. 5. bs. İstanbul: Metis, 2016.

Çetinkaya, Ülkü. “Divan Edebiyatında Kadına Genel Bakış.” Turkish Studies: International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 3, s. 4 (2008): 279-334.

Demirdirek, Aynur. Osmanlı Kadınlarının Hayat Hakkı Arayışının Bir Hikâyesi. Ankara: İmge, 1993.

Derman, Hakan. “Mizah Dergileri ve Karikatür.” Türkiye’de Dergiler Ansiklopediler (1849-1984), 71-84. İstanbul: Gelişim, 1984.

Doğan, Abide. Güzide Sabri Aygün. Ankara: Kültür Bakanlığı, 1993.

Fahrünnisa Fahrettin. “Kısa Hikâye: Tuzak!.” Aydede, s. 25 (27 Mart 1922): 4.

Fahrünnisa Fahrettin. “İki İnkisar-ı Hayal.” Akbaba, s. 67 (26 Temmuz 1923): 4.

Georgeon, François. “Women’s Representations in Ottoman Cartoons and the Satirical Press on the Eve of the Kemalist Reforms (1919–1924).” A Social History of Late Ottoman Women: New Perspectives, edited by Duygu Köksal and Anastasia Falierou, 249-277. Leiden-Boston: Brill Publishers, 2013.

Günaydın. Ayşegül Utku. Kadınlık Daima Bir Muamma: Osmanlı Kadın Yazarların Romanlarında Modernleşme. İstanbul: Metis, 2017.

Güzide Sabri. “Kadınlara Dair: Şadan Bey.” Aydede, s. 19 (6 Mart 1922): 4.

Güzide Sabri. “Teceddüt.” Aydede, s. 21 (13 Mart 1922): 4.

Güzide Sabri. “Kadınlara Dair: Tevfik Efendi.” Aydede, s. 23 (20 Mart 1922): 4.

Güzide Sabri. “Kısa Hikâye: İtiyat.” Aydede, s. 34 (27 Nisan 1922): 4.

Güzide Sabri. Gecenin Esrarı. İstanbul: Türkiye Matbaası, 1934.

Güzide Sabri. Neclâ. İstanbul: Semih Lûtfi Kitabevi, ty.

Hüner-Cora, N. İpek. “‘The Story Has It’: Prose, Gender, and Space in the Early Modern Ottoman World.” Doktora Tezi, Chicago Üniversitesi, 2018.

Hüner-Cora, N. İpek. “Serial Murder and Honor: Rereading the Story of an Ottoman Murderess.” International Journal of Middle East Studies 54, s. 1 (2022): 135–140. Doi: https://doi.org/10.1017/S0020743822000046.

İleri, Selim. “Güzide Sabri İçin.” Hürriyet Gösteri, s. 56 (1985): 72-73.

Karaca, Şahika. “Güzide Sabri Aygün: Hayatı, Sanatı ve Türk Edebiyatındaki Yeri Üzerine Bir İnceleme-Araştırma.” Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, 2004.

Karakışla, Yavuz Selim. “Osmanlı Mizahında Bir Kadın Sedası (1914): Leylâk Dergisi.” Toplumsal Tarih, s. 151 (2006): 44-51.

Karamürsel, Ceyda. “‘Hürriyet’ in the Name of the Machine: Singer Sewing Machines in the Late Nineteenth Century Ottoman Empire and the Changing Nature of the Ottoman Household.” MESA Annual Meeting, 21-24 Kasım 2009, Boston.

Karamürsel, Ceyda. “Emancipation in the Name of the Machine: Sewing Machines, Women, and Labor in the Late Ottoman Empire.” ASBÜ History Talks, 18 Nisan 2019, Ankara.

Kaufman, Gloria. “Introduction.” Pulling Our Own Strings: Feminist Humor & Satire, edited by Gloria Kaufman and Mary Kay Blakely, 13-16. Bloomington: Indiana University Press, 1980.

Koloğlu, Orhan. “Karikatürümüze Kadının Girişi.” Toplumsal Tarih, s. 122 (2004): 78-83.

Messerschmidt, James W. Hegemonik Erkeklik: Formülasyon, Yeniden Formülasyon ve Genişleme. Çeviren Eleştirel Erkeklik İncelemeleri İnisiyatifi. İstanbul: Özyeğin Üniversitesi Yayınları, 2019.

Mücella Fetanet. “Kadınlardan Ne İsterler? Evrak-ı Varide.” Aydede, s. 42 (25 Mayıs 1922): 4.

Özçelik, Nalan. “Güzide Sabri’nin Romanlarında Kadın ve Aile.” Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, 2002.

Özlük, Nuran. Kadın Yazarlarımızdan Fahrünnisa Fahrettin’in Hikâyeleri. İstanbul: Yedigecekitapları, 2019.

Sayers, David Selim. “The Wiles of Women in Ottoman and Azeri Texts.” Doktora Tezi. Princeton Üniversitesi, 2014.

Schick, İrvin Cemil. “Min Nevâdiri’l-Kütüb-8/Misojen Edebiyatın Klasiklerinden: Kırk Vezir Hikâyeleri.” K24, (1 Eylül 2020). https://t24.com.tr/k24/yazi/min-nevadiri-l-kutub-8-misojen-edebiyatin-klasiklerinden-kirk-vezir-hikayeleri,2826 (erişim 6 Mayıs 2022).

Soydan, Serdar. “Güzide Sabri, Bir Mülakatı ve ‘Kadınlara Dair’ Öyküleri.” Sanat Kritik, (8 Haziran 2022). https://sanatkritik.com/eski/kulliyat/guzide-sabri-bir-mulakati-ve-kadinlara-dair-oykuleri/#_ftnref3 (erişim 14 Haziran 2022).

Suat Derviş. Behire’nin Talipleri. Hazırlayan Pınar Uçarlar. İstanbul: İthaki, 2016.

Şeni, Nora. “Fashion and Women’s Clothing in the Satirical Press of Istanbul at the End of the 19th Century.” Women in Modern Turkish Society: A Reader, edited by Şirin Tekeli, 25-45. London-New Jersey: Zed Books, 1995.

Ural, Tülin. “Erken Cumhuriyet Dönemi Romanında Feminist Söz.” Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Feminizm, Editör Feryal Saygılıgil ve Nacide Berber, 715-730. İstanbul: İletişim, 2020.

Yakup Kadri. “Nargile, Çay ve Saz.” İkdam, s. 9044 (20 Mayıs 1922): 2.

Yaşkeçeli, Mutlu. “Ay Dede (1-45.Sayılar)-Tahlilî Fihrist-İnceleme-Metin.” Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, 2008.

Zeynep. “Kısa Hikâye: Biraz da Kadınlara Bakılsa.” Aydede, s. 44 (1 Haziran 1922): 3-4.

Published

2022-12-21

How to Cite

Tek, Zeynep. “Güzide Sabri’s Feminist Humor in the Late (Anti-Feminist) Ottoman Humor Press: The Plot of the Story ‘Tevfik Efendi’ and Its Extension into a Novel”. Zemin, no. 4 (December 21, 2022): 158–181. Accessed November 24, 2024. https://zemindergi.com/index.php/pub/article/view/48.

Issue

Section

Research Articles