Sünbülname Mecmua (TSMK-Hazine 413) as a Literary Text
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8005606Keywords:
Sünbülname, muraqqa‘ mecmua, poems, Islamic calligraphy, 18th centuryAbstract
The literature refers to Sünbülname (The Hyacinth book), which is a muraqqa‘ mecmua (miscellany) that resides in the Library at the Topkapı Palace Museum as Treasure no. 413. It is a remarkable masterpiece because it contains forty-two illustrations of hyacinths and forty two poems, each of which relate to those hyacinths. Composed in 1149 (1736), the miscellany is an example of a hyacinth catalogue that a florist sent from the Netherlands to Sultan Mahmûd I (r. 1730-1754). Poets composed a couplet that was specific to each hyacinth and which included a new Turkish name for the variety in question. Calligraphers then penned each poem beautifully in Talîk script and illuminators decorated each page with exquisite illuminations, all of which tailored the catalogue to suit Ottoman aesthetics. With the exception of two couplets, every page comprises a title at the top and a note at the bottom, where the notes give the name of the calligrapher and of the poet who wrote the corresponding poem. Additionally, some of the notes give the date e.g. 1149 (1736). Some of the literature provides information on the miscellany but the literary aspects of the texts and the people who composed them are examined only rarely. This paper explores the miscellany, reciting and evaluating briefly its contents, and introduces the people who composed it whom it then covers in depth. This introduction determines primarily the names of the poets who composed the couplets (Ḥıfẓī, Ṣalāḥī, Çuḳadār Ḥüseyin Beg) and the calligraphers who penned them (‘İsmā‘īl, Ḥācı, ‘İsmā‘īl, ‘Alī). The paper ends with transcriptions of the poems’ texts, which none of the literature gives at the time of this writing.
References
Arseven, Celal Esad. Sanat Ansiklopedisi. c. 3. İstanbul: MEB, 1983.
Atasoy, Nurhan. 15. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Osmanlı Bahçeleri ve Hasbahçeler. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2005.
Atasoy, Nurhan. “Türklerde Çiçek Sevgisi ve San‘atı.” Türkiyemiz (3 Şubat 1971): 14-24.
Aynur, Hatice ve Fatma M. Şen. “Hıfzî Ağa/Efendi (ö. 1759-60) ve Tarih Manzumeleri.” İskender Pala Armağanı, hazırlayan Nagihan Gür, 239-283 . İstanbul: Kapı Yayınları, 2021.
Aynur, Hatice ve Fatma M. Şen, “Hıfzî Ağa’nın (ö. 1173/1759-60) I. Mahmûd İçin Yazılan Şiirler Mecmûası (TSMK- Revan 1977) Üzerine.” Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, özel sayı, “Ustalara Saygı-I: Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz’a Armağan,” editör İsmail Hakkı Aksoyak, Tuba Işınsu İsen Durmuş, Ayşe Yıldız, 3, s. 4 (Aralık 2019): 39-73.
Ayvazoğlu, Beşir. Güller Kitabı: Türk Çiçek Kültürü Üzerine Bir Deneme. İstanbul: Ötüken, 1992.
Baykal, Bekir Sıtkı. Destârî Sâlih Tarihi. Ankara: TTK, 1962.
Demiriz, Yıldız. “18. Yüzyılda Çiçek Ressamlığı,” 18. Yüzyılda Osmanlı Kültür Ortamı. İstanbul: Sanat Tarihi Derneği, 1998: 75-90.
Demiriz, Yıldız. “Topkapı Sarayı Kütüphanesi, H. 413 Sayılı Sümbülname ve Osmanlılarda Çiçek İthali Hakkında Bazı Notlar.” İÜ İktisat Fakültesi Mecmuası: Prof. Dr. Sabri Ülgener’e Armağan 43, s. 1-4 (1984-1985): 525-59.
Es‘ad Mehmed Efendi. Bağçe-i Safâ-endûz. Hazırlayan Rıza Oğraş. Ankara: Kültür Bakanlığı, 2018.
Fatîn Davud. Hâtimetü’l-Eşâr (Fatîn Tezkiresi). Hazırlayan Ömer Çifçi. Ankara: Kültür Bakanlığı, 2017.
Hıfzî Mecmûası. TSMK-Revan Köşkü, no. 1977.
İnalcık, Halil. Hasbağçede ‘Ayş u Tarab: Nedîmler ve Şâîrler Mutrîbler. İstanbul: İş Bankası, 2015.
Kaplan, Yunus. “Lale Devri İstanbul’unda Padişah Bahçelerini Anlatan Manzum Bir Eser: Hıfzî ve Mesâir’i.” MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi 15, s. 1 (Mart 2017): 307-330.
Karatay, Fehmi Ethem. Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Kataloğu. c. 2. İstanbul: Topkapı Sarayı Müzesi, 1961.
Kurân-ı Kerîm. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/N%C3%BBr-suresi/2826/35-ayet-tefsiri (erişim 20 Ağustos 2020)
Mehmed Tevfik. Kâfile-i Şu‘arâ. Hazırlayan Fatma Sabiha Kutlar Oğuz, Müjgân Çakır, Hanife Koncu. Ankara: Kültür Bakanlığı, 2017.
Müstakimzâde. Tuhfe-i Hattâtîn. Hazırlayan Mustafa Koç. İstanbul: Klasik, 2011.
Nutku, Özdemir. Zaman İçinde Zaman. İstanbul: Opus Kitap, 2014.
Osmanlı Kitabeleri Projesi. http://info.ottomaninscriptions.com
Öztekin, Özge. XVIII. Yüzyıl Divan Şiirinde Toplumsal Hayatın İzleri: Divanlardan Yansıyan Görüntüler. Ankara: Ürün Yayınları, 2006.
Pakalın, Mehmet Zeki. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. c. 2. İstanbul: MEB, 1993.
Pultar, Mustafa. Yıldız Adları Sözlüğü. İstanbul: Türkiye İş Bankası, 2007.
Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı. Hazırlayan Sadık Erdem. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, 1994.
Renda, Günseli. Batılılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı: 1700-1850. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 1977.
Sarıcaoğlu, Fikret. “Rûznâme.” TDVİA https://islamansiklopedisi.org.tr/ruzname (erişim 28.09.2020).
Schick, İrvin Cemil. “I. Mahmûd Döneminde Hat Sanatı.” Gölgelenen Sultan, Unutulan Yıllar: I. Mahmûd ve Dönemi (1730-1754), hazırlayan Hatice Aynur, 430-455. c. 1. İstanbul: Dergâh, 2020.
Şefkat-i Bağdâdî. Şefkat Tezkiresi= Tezkire-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bağdâdî. Hazırlayan Filiz Kılıç. Ankara: Kültür Bakanlığı, 2017.
Tansuğ, Sabiha. Türklerde Çiçek Sevgisi ve Sümbülnâme. İstanbul: Ak Yayınları, 1988.
Türk Çiçek ve Ziraat Kültürü Üzerine: Cevat Rüştü’den Bir Güldeste. Hazırlayan N. Hikmet Polat. İstanbul: Kitabevi, 2001.
Yaman, Ayşe Peyman. “Hat Sanatı İçin Kaynak Devhatü’l-Küttâb İncelemeli Metin Çevirisi.” YL Tezi. Marmara Üniversitesi, 2003.
Yanıklar, Burcu. “Türkülerde Sümbül.” Çiçek Kitabı, hazırlayan Emine Gürsoy Naskali, 457-496. İstanbul: Dergâh, 2018.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 ZEMİN
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.