Aylaklar’da Metinlerarası Bir Karşılaşma:

Babalar ve Çocuklar, Dönüşümler ve Çatışmalar

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.12518781

Anahtar Kelimeler:

Aylaklar, Babalar ve Oğullar, Bazarov, metinlerarasılık, soyluluk, aristokrasi

Özet

Melih Cevdet Anday’ın (ö. 2002) Aylaklar romanı eski nesilden ve yeni nesilden aylak karakterlerin bir konak içerisinde yaşadığı tembel hayata, bu karakterlerin maddi çöküşüne, en sonunda konaktan apartmana taşınmak zorunda kalmalarına ve aralarındaki ilişkilerin tek tek bozulmasına yer vermektedir. Bu çöküşü hazırlayan ise aristokrasinin ve soyluluğun gücünün giderek azaldığı, bunun yerine burjuvazinin ve tüccar sınıfın gücünün ve toplumsal hayattaki etki alanının arttığı bağlamdır. Romanın bu bağlamını çözümleyen eleştirel çalışmaların sayısı kısıtlıdır. Öte yandan, romanın ele aldığı dönüşüm ve özellikle Şükrü karakterinin romandaki yıkıcı tavır ve eylemleri dikkate alınırsa, Aylaklar ile Ivan Turgenyev’in Babalar ve Oğullar’ı arasında metinlerarası bir ilişki olduğu anlaşılır. Bu makale, Aylaklar’ı odağına alarak romanın “aristokrasinin çöküşü ve burjuvazinin/tüccar sınıfın yükselişi” olarak adlandırılan bağlamı nasıl işlediğini ele alacaktır. Kuşak çatışması da dâhil olmak üzere karakterlerin birbirleriyle ilişkilerinde “nasıl” ve “ne anlama gelen” çatışmalar bulunduğu makalenin odakları arasında olacaktır. Şükrü karakterinin nihilist ve yıkıcı özellikleri ile Muammer karakterinin özneleşmesi arasında nasıl bir bağın olduğu ve bunun ne anlama geldiği de incelenecektir. Bu sırada Melih Cevdet Anday’ın daha önce çevirdiği, ön söz yazdığı ve oyunlaştırdığı Babalar ve Oğullar romanıyla Aylaklar arasında nasıl bir ilişki kurulabileceği ve Şükrü karakterinin bir tür Bazarov sayılıp sayılamayacağı üzerine tartışma yürütülecektir.

Referanslar

Akça, Hilal. “Melih Cevdet’in Aylaklar Romanında Peter Pan Sendromu.” Söylem Filoloji Dergisi 8, s. 1 (2023): 148-165.

Alangu, Tahir. “1965’de Roman ve Hikâyemiz.” Varlık Yıllığı 1966, hazırlayan Yaşar Nabi, 40-74. İstanbul: Varlık Yayınları, 1965.

Anday, Melih Cevdet. Aylaklar. İstanbul: Adam Yayınları, 1987.

Anday, Melih Cevdet. “Roman Kahramanları.” Geçmişin Geleceği, hazırlayan Mürşit Balabanlılar, 24-26. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1999.

Anday, Melih Cevdet. “Babalar ve Oğullar Üzerine.” Babalar ve Oğullar, çeviren Melih Cevdet Anday, 11-18. İstanbul: Adam Yayınları, 2002.

Belge, Murat. Step ve Bozkır: Rusça ve Türkçe Edebiyatta Doğu-Batı Sorunu ve Kültür. İstanbul: İletişim Yayınları, 2016.

Berkes, Niyazi. 100 Soruda Türkiye İktisat Tarihi. c. 1. İstanbul: Gerçek Yayınevi, 1969.

Berlin, Isaiah. “Önsöz: Babalar ve Oğullar, Turgenyev’in Liberal İkilemi,” çeviren Emrah Serdan. Babalar ve Oğullar, çeviren Leyla Soykut, 25-38. İstanbul: İletişim Yayınları, 2016.

Beşir Fuad. “Gayret’in 3, 4, 5, 6 Numrolu Nüshalarında Münderic ‘Victor Hugo’ Ünvânlı Makale-i İntikadiyeye Mukabele.” Şiir ve Hakikat: Yazılar ve Tartışmalar, hazırlayan Handan İnci, 172-188. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1999.

Bezirci, Asım. Seçme Romanlar. İstanbul: Evrensel Basım Yayın, 2008.

Cornwell, Neil. The Absurd in Literature. Manchester and New York: Manchester University Press, 2006.

Dere, Mustafa. “Türk Romanında Konak ve Yalı.” Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, 2014.

Dere, Mustafa. “Aylaklar Romanında Aile ve Ev.” Türklük Bilimi Araştırmaları, s. 38 (2015): 45-61.

Doğan, Mehmet Can. Melih Cevdet Anday’ın Romancılığı. Ankara: Kurgan Edebiyat, 2018.

Gencer, Mustafa. Jöntürk Modernizmi ve “Alman Ruhu”: 1908-1918 Dönemi Türk Alman İlişkileri ve Eğitim. İstanbul: İletişim Yayınları, 2003.

Howe, Irving. “Sonsöz: Tereddüt Siyaseti.” Çeviren Emrah Serdan. Babalar ve Oğullar, çeviren Leyla Soykut, 321-325. İstanbul: İletişim Yayınları, 2016.

İleri, Selim. Edebiyatımızda Sevdiğim Romanlar Kılavuzu. İstanbul: Everest Yayınları, 2009.

Keyder, Çağlar. Türkiye’de Devlet ve Toplumsal Sınıflar. İstanbul: İletişim Yayınları, 2014.

Kılıç, Melike. “Türk Romanında Flanör Düşüncenin Eleştirel İki Yorumu: Aylak Adam ve Aylaklar.” Yüksek Lisans Tezi. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, 2017.

Koçal, Abdullah. “Ahmet Mithat’tan Leyla Erbil’e Türk Edebiyatında ‘Aylak Tipi’nin Kültürel ve Düşünsel Gelişimi.” Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, s. 21 (2010): 209-226.

Mardin, Şerif. “Türkiye’de Orta Sınıfların Üç Devri.” Türk Modernleşmesi: Makaleler 4, 335-340. İstanbul: İletişim Yayınları, 1991.

Martin, Terry. “The German Question in Russia, 1848-1896.” Russian History 18, no. 1-4 (1991): 373-434.

Mosse, Werner. “19. Yüzyıl Avrupası’nda Soyluluk ve Burjuvazi: Karşılaştırmalı Bir Bakış.” 19. Yüzyıl Avrupası’nda Burjuva Toplumu, derleyenler Jürgen Kocka ve Allan Mitchell, 75-105. İstanbul: İletişim Yayınları, 2015.

Necatigil, Behçet. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları, 1992.

Özen, İbrahim. “Konak Hayatının Mirasyedi Sakinleri ve Varoluşçu Bir Aylak: Melih Cevdet Anday’ın Aylaklar Romanı.” Avare Kitabı, editör Emine Gürsoy Naksali, 225-242. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2007.

Tanyeri, Kaan. “Melih Cevdet Anday’ın Romanlarının Göstergebilimsel Çözümlemesi.” Dr. Tezi. Uşak Üniversitesi, 2022.

Tanyeri, Kaan ve Ali Pulat. “Göstergebilimsel Açıdan Bir Uzamın Anlamyükü.” Söylem Filoloji Dergisi 7, s. 1 (2022): 137-156.

Tatarlı, İbrahim. Hüseyin Rahmi’den Fakir Baykurt’a Marksist Açıdan Türk Romanı. İstanbul: Habora Kitabevi Yayınları, 1969.

Tuğcu, Emine. “Aylaklar Romanında İdeoloji Mekân ve Birey.” 3nd International Conference on Social Sciences and Education Research (2017): 428-435.

Turgenyev, İvan Sergeyeviç. Babalar ve Oğullar. Çeviren Melih Cevdet Anday. İstanbul: Adam Yayınları, 2002.

Yuva, Gül Mete. Modern Türk Edebiyatının Fransız Kaynakları. İstanbul: İletişim Yayınları, 2017.

İndir

Yayınlanmış

2024-06-28

Nasıl Atıf Yapılır

Kurt, Kaan. “Aylaklar’da Metinlerarası Bir Karşılaşma:: Babalar Ve Çocuklar, Dönüşümler Ve Çatışmalar”. Zemin, no. 7 (Haziran 28, 2024): 56–87. Erişim Ekim 14, 2024. https://zemindergi.com/index.php/pub/article/view/104.

Sayı

Bölüm

Makaleler